لجستیک، هوش زنجیره تامین (با رویکرد لجستیک خطوط تولید)

پس از جنگ جهانی دوم و فشار بر صنایع برای کاهش قیمت‌ها و افزایش رقابت، صنایع در پی کاهش هزینه‌های خود در تولید محصولات به‌منظور ماندگاری و ادامه حیات بودند. بخشی از این هزینه‌ها، هزینه‌های مستقیم ناشی از تولید و برخی از آن‌ها که از لجستیک و فعالیت‌های لجستیکی سرچشمه می‌گرفت جزو هزینه‌های غیرمستقیم تولید شناخته می‌شود. از این رو به منظور بقای صنایع مختلف، توجه به هزینه‌های لجستیکی نیز به اندازه توجه به هزینه‌های مستقیم تولید اهمیت دارد.

با توجه به موارد بیان شده امروزه مفاهیم لجستیک و تاثیرات مدیریت لجستیک به عنوان بخش غیر قابل اجتناب هر زنجیره تامین یاد می شود . لذا پر واضح است که لجستیک را میتوان هوش زنجیره تامین و شاکله ی زنجیره تامین نامید . چراکه تلفیقی از هوش طبیعی ( انسانی ) و هوش مصنوعی ( ماشینی ) با هدف دستیابی به زنجیره تامین مطلوب در کنار هم به کار گرفته میشوند تا تولید ناب ، کیفیت مطلوب ، اقتصاد موفق تحقق یابد.

در تعریف هوش از توانایی استدلال ، برنامه ریزی ، حل مسئله صحبت به میان می آید این امر در لجستیک  و مدیریت لجستیک به گونه ایی است که از اصول پایه و الزام آن بوده و فاکتور زمان نیز مکمل آن می باشد  تا نه تنها منجر به تحقق برنامه زنجیره تامین چابک شود بلکه شکوفایی تولید چابک را حادث شده و در عرصه کلان  اقتصاد پویا را به دنبال داشته باشد.

در راستای کاهش هزینه‌های تولید، مدیران و صاحبان صنایع از روش‌های مختلفی همچون: برنامه‌ریزی تولید، زمانبندی تولید، زمان‌سنجی، الگوهای چیدمان ماشین‌آلات، مکانیابی، ارتقای بهره‌وری نیروی کار، ارتقای تکنولوژی و امثال این‌ها بهره بردند. وجه مشترک همه این روش‌ها متمرکز بودن به درون بنگاه و تلاش درجهت کاهش هزینه‌ها در درون بنگاه یا کارخانه می‌باشد. هرچند این روش‌ها تا دهه ۷۰ میلادی تا حد زیادی پاسخگوی نیاز صاحبان صنایع در کاهش هزینه‌ها و افزایش توان رقابت‌پذیریشان بود ولی در اوایل دهه ۸۰ دیگر تنها توجه به درون سازمان برای کاهش هزینه کافی نبود و سازمان‌ها برای بقا در نظام اقتصادی که به‌سرعت دستخوش تغییرات بود و انعطاف‌پذیری و تولید اقتصادی از شروط ادامه حیات در چنین محیطی بود، ناچار از تعامل با سایر سازمان‌ها همنوع و وابسته شدند.

زنجیره تامین شامل دو جریان مخالف است: حرکت مستقیم رفت محصولات از تأمین کنندگان مواد اولیه و قطعات تا مشتری وحرکت برگشت (عکس) اطلاعات و مواد از مشتری تا تأمین کنندگان. این زنجیره از دو قسمت لجستیک داخلی و لجستیک خارجی تشکیل شده است. لجستیک داخلی یا مدیریت مواد به فعالیت­های دریافت مواد، ذخیره، کنترل مواد و تأمین مواد مورد نیاز فرآیندها و …، تا تهیه محصول مورد نیاز گفته می­شود. لجستیک خارجی یا توزیع محصولات در مقابل به خروج محصولات از شرکت تا رساندن به مشتری و ارائه سرویسهای لازم به او گفته می گردد. نکته مهم و قابل ذکر در زنجیره تأمین این است که شرکت­های زنجیره به صورت حلقه های

لجستیک درونی و لجستیک خطوط تولیدی فرایند مدیریت، زمان‌بندی، برنامه‌ریزی و انتقال مواد , قطعات و محصولات تکمیل شده و بخشی جدایی‌ناپذیر از مدیریت زنجیره تامین است. این فرایند بویژه در زنجیره تامین در شرکت‌های تولیدی بزرگ استفاده بسیار زیادی دارد.

برنامه ریزی ,حمل‌ونقل، نگهداری و انبارش، جابجایی و انتقال مواد و کالا اصلی‌ترین مولفه‌های لجستیک درونی را تشکیل می‌دهد. فعالیت‌هایی همچون خرید مواد و قطعات، زمان‌بندی دریافت و ارسال، بسته‌بندی، ذخیره‌سازی و جریان اطلاعات مربوط نیز به عنوان بخشی از لجستیک درونی شناخته می‌شوند. به طور خلاصه، لجستیک درونی مقوله‌ای درون سازمانی محسوب می‌شود. حال آنکه لجستیک بیرونی موضوعی برون سازمانی و بین سازمانی است.

تامین لجستیک درونی پا به پای تولید طی سالیان متمادی به رشد و بالندگی خود ادامه داده و می‌دهد. به بیانی بهتر، تولید بدون لجستیک امکانپذیر نبوده و این دو همزاد و همراه یکدیگر معنی می‌یابند. بی‌گمان، سال‌ها قبل از اینکه توجه مدیران تولید به لزوم توجه به ارتباطات و فعالیت­های برون­سازمانی جلب شود (قبل از دهه هفتاد میلادی) و همزمان با رشد فزاینده صنعتی پس جنگ جهانی دوم، این لجستیک درون کارخانه ای بوده است که مورد توجه و دقت مدیران صنعتی قرار گرفته است. و البته که همچنان موضوعی کلیدی و اثرگذار بر تولید و شاخص‌های کلیدی آن می باشد. کارخانه‌های پیشرفته و بزرگ تولیدی در سطح بالای چارت سازمانی خود بخشی به عنوان مدیریت لجستیک دارند. در این کتاب به تشریح لجستیک درونی پرداخته شده است.

 

فهرست

فصل اول: لجستیک و مدیریت لجستیک

لجستیک چیست

انواع لجستیک

لجستیک در صنایع

تقاوت انبارداری و لجستیک

سیستم های لجستیک

جریان ها در لجستیک

تفاوت لجستیک و زنجیره تامین

مدیریت لجستیک

 

فصل دوم: اصول مهندسی لجستیک

پیدایش مهندسی لجستیک

لجستیک بنگاهی و انواع آن

لجستیک کلان و حوزه های لجستیک تجاری

فعالیتهای مهندسی لجستیک

سه منظر اصلی لجستیک بنگاهی یا لجستیک درونی

مهمترین مسائل سیستم مدیریتی لجستیک بنگاهی

بخش های فرایند لجستیک

چگونگی فعالیتهای سیستم لجستیک

مدیریت لجستیک در مهندسی لجستیک

سیستم های مهندسی لجستیک

بهینه سازی فرایند لجستیک

فناوری ها در بهبنه سازی فرایندهای لجستیک

 

فصل سوم: زنجیره تامین

مفهوم زنجیره تامین

پیدایش لجستیک در زنجیره تامین

کاهش قیمت های تمام شده با رویکرد کاهش هزینه های لجستیکی

مراحل زنجیره تامین

انواع زنجیره تامین

جریان ها در زنجیره تامین

تعریف زنجیره تامین در زنجیره ارزش

مدیریت عملیات و توزیع

نقش لجستیک در زنجیره تامین

تفاوت مدیریت لجستیک و زنجیره تامین

لجستیک و سیستم های تولیدی

نقش و جایگاه مدیریت در لجستیک و زنجیره تامین

فرایندهای کلان زنجیره تامین

فرایند تصمیم گیری در زنجیره تامین

انواع استراتژی های زنجیره تامین

استراتژی زنجیره تامین ناب

استراتژی زنجیره تامین چابک

استراتژی زنجیره تامین ناب و چابک

استراتژی زنجیره تامین پایدار

استراتژی زنجیره تامین سبز

استراتژی زنجیره تامین لارج

شبیه سازی استراتژی زنجیره تامین

چالش ها و مشکلات اجرای استراتژی زنجیره تامین

تجزیه و تحلیل زنجیره تامین و نحوه آن

راه حل های مشکلات زنجیره تامین

خانه مدیریت زنجیره تامین

نقش مدیریت ضایعات در زنجیره تامین

 

فصل چهارم: پیکره بندی شبکه لجستیکی

شبکه لجستیک

بخش های سازنده شبکه لجستیک

استراتژی مکان

استراتژی حمل و نقل

عوامل اصلی در تعیین استراتژی حمل و نقل

استراتژی موجودی

تصمیم های مربوط به طراحی زنجیره تامین

هدف مدیریت لجستیک

تحلیل توازن بین پاسخ دهی و کارایی

برنامه ریزی

تامین منابع

ساخت

تحویل

خدمت دهی به مشتری

کارایی و انعطاف پذیری

 

فصل پنجم: لجستیک ناب

تولید ناب

پایه و اساس ناب

انواع اتلاف ها

تولید ناب تفکر ناب

اهداف تولید ناب

تولید چابک

تولید ناب پیش نیاز تولید چابک

حرکت از ناب به سمت چابک

مولفه های شکل گیری تولید چابک

برنامه ریزی لجستیک

پیچیدگی برنامه ریزی لجستیک

انواع لجستیک

طراحی ساختار لجستیک

مدل های تشکیلاتی عملیات لجستیک

دلایل استفاده از ارایه دهنده های لجستیکی

لجستیک ناب

نیازمندیهای لجستیک ناب

ابزارهای مدیریت لجستیک

مدیریت انبار در مدیریت لجستیک

سیستم تغذیه ناب یکپار

 

فصل ششم: سیستم عملکرد و ناب سازی لجستیک

مدیریت فرایند لجستیک

طبقه بندی لجستیک در سطح عملکرد

فرایندها در لجستک

شاخص عملکرد در لجستیک

رتبه بندی کشورها در LPI

وضعیت لجستیک کشورها در شاخص LPI

روش محاسبه شاخص LPI

یکپارچگی فرایند سازمانی

ناب سازی لجستیک

عوامل ناب سازی در لجستیک

طراحی بدیهه گرا

فرایند ناب سازی

 

فصل هفتم: سیستم های جامع لجستیک

اصول سیستم جامع لجستیک

دسته بندی اصول لجستیکی

تحلیل اصول لجستیکی

نکات موثر در مدیریت لجستیک

تغییرات مدیریت لجستیک به واسطه تغییرات صنعتی و تکنولوژی

نقش فناوری اطلاعات در لجستیک

طبقه بندی سیستم های فناوری اطلاعات در لجستیک

تاثیر فناوری های جدید در سیستم لجستیک و حمل و نقل

ده مورد از فناوری های محبوب لجستک

ده روند برتر صنعت لجستیک

روندهای نوظهور در زنجیره تامین

ورود صنعت لجستیک به دنیای متاورس

 

فصل هشتم: شاخص های کلیدی عملکرد در لجستیک

محاسبه KPI برای لجستیک

شاخص های کلیدی عملکرد در لجستیک

KPIهای استراتژیک نظارتی

شاخص های کلیدی عملکرد سیستم انبار

KPIهای پیچیده

خطرات کاهش شدید هزینه ها

ده شاخص کلیدی عملکرد در لجستیک

هجئه شاخص کلیدی عملکرد در حوزه تولید و برنامه ریزی

یازده معیار شاخص کلیدی عملکرد لجستک

بهبود شاخص کلیدی عملکرد لجستیک

شاخص های کلیدی عملکرد لجستیکی در سال ۲۰۲۲

 

فصل نهم: لجستیک خطوط تولید ( تغذیه خطوط)

تغذیه خطوط

امکانات ظرفیت سنجی و تغذیه خطوط

اثرها و تهدید های عدم تغذیه صحیح

فرایندهای لجستیک خطوط تولیدی

جریان مواد در تغذیه خطوط

گزینه های استراتژیک انتخاب مدل تغذیه خطوط

قاعده جمع آوری سفارش

قاعده تغذیه قطعات

فرایندهای اصلی تغذیه خطوط

کایزن در تغذیه خطوط

ایجاد ارزش افزوده در تغذیه خطوط

معرفی K.D.S یا Kitting

معرفی Picking

معرفی Collection

معرفی Karakuri

تغذیه ناب در رویکرد نوین لجستیکی

فرایندهای سیستم تغذیه خطوط

گام های اجرای تغذیه خطوط ناب

شاخص های اثر بخشی سیستم تغذیه ناب

 

فصل دهم: ارزیابی و عارضه‌یابی عملکرد لجستیک

ارزیابی و عارضه یابی لجستیکی

انواع طرح برای عازضه یابی لجستیکی

ضرورت عارضه یابی لجستیکی

شاخص ها و معیارهای عملکرد لجستیک و زنجیره تامین

مدل های عارضه یابی در لجستیک و زنجیره تامین

مدل چرخه دمینگ PDCA

مدل مدیریت کیفیت EFQM

مدل کارت امتیازی متوازن BSC

مدل کاهش استراتژیک هزینه و بهبود عملکردSCR&PI

مدل ویس بورد Weisbord

مدل ملکوم بالدریج Baldridge

مدل شش سیگما SixSigma

مدل مک کینزی McKinsey

مدل جهانی اسکورSCOR

فرایند عارضه یابی

عارضه یابی تفضیلی

عارضه یابی دقیق و تفضیلی

مدل رتبه بندی لجستیک

مدل هزینه یابی بر مبنای ABC

مدل تحلیل ارزش اقتصادیEVA

بهبود مدیریت عملکرد زنجیره تامین

چالش های مدیریت عملکرد زنجیره تامین

پنج گام برای بهبود مدیریت زنجیره تامین

فرایند ناب سازی در زنجیره تامین

ارزیابی لجستیک با استفاده از مدل Odette

مدل SCOR مرجع عملیات زنجیره تامین

 

برای مشاهده کتاب خوشه های لجستیک کلیک کنید