در اقتصاد امروز، فناوری با سرعت زیادی در حال توسعه است. با وجود رشد چشمگیر فناوری‌های انبار، دیگر جایی برای انبارداری سنتی نیست. وقتی صحبت از مدیریت انبارها به‌میان می‌آید، ارزیابی مداوم و اتخاذ تکنولوژی‌های مناسب برای بهبود سودآوری و رقابتی ماندن بسیار مهم است. انبارها جهت همگام ساختن خود با این شرایط باید مجهز به فناوری‌هایی باشند که به آنها در انجام عملیات در کوتاه‌ترین زمان کمک کند. اتوماسیون انبار یا خودکارسازی، منجر به بهبود بهره‌وری، کارایی و دقت در فرآیندها می‌شود. در این مقاله بیش‌تر با راهکارهای ایجاد یک انبار هوشمند آشنا می‌شویم.
چرا به اتوماسیون انبار نیاز داریم؟
جهت کاهش خطای انسانی، کاهش خطر آسیب و همچنین بهینه‌سازی توان اجرایی به ایجاد اتوماسیون نیاز داریم.
برخی از مزایای خودکارسازی انبارها بدین شرح است:
- صرفه‌جویی در هزینه‌های سربار
- صرفه‌جویی در زمان
- امکان ارزیابی دقیق نیروی کار
- انعطاف‌پذیری ساعات انجام عملیات
- امکان پیگیری داده‌ها در زمان واقعی
برترین فناوری‌های ضروری انبار هوشمند
امروزه مدیران انبارها طیف وسیعی از تکنولوژی‌ها را در اختیار دارند که از آنها جهت کاهش هزینه‌های عملیاتی، بهبود کارایی و ساده‌سازی عملیات بهره می‌گیرند. در ادامه بدون هیچ ترتیب خاصی، برخی از جدیدترین فناوری‌هایی که امروزه در مدیریت انبارها مورداستفاده قرار می‌گیرد را بررسی کرده‌ایم.
- سیستم مدیریت انبار (WMS)
(WMS) Warehouse Management Systems یا سیستم مدیریت انبار، تمامی داده‌های مهم انبار شما را ادغام کرده و در یک پلتفرم در دسترس قرار می‌دهد تا اعضای منتخب زنجیره تأمین شما، نمای کاملی از عملکرد شما و آمار و اطلاعات در زمان واقعی را در اختیار داشته باشند و قابلیت‌های برنامه‌ریزی دقیق برای آنها فراهم باشد.
با استفاده از WMS قادر خواهید بود هزینه‌ها را کاهش و بهره‌وری را افزایش دهید. برخی از کاربردهای سیستم‌های مدیریت انبار عبارتند از:
- پیش‌بینی دقیق تقاضا
- کاهش هزینه‌های عملیاتی به دلیل تخصیص کارآمد نیروی کار
- ساده‌سازی فرآیندهای انبار
- مدیریت بهینه موجودی کالا
- کاهش زمان بین برداشت و سایر عملیات
- بهبود انعطاف‌پذیری و پاسخگویی انبار
- بهبود ایمنی و امنیت انبارها
- بهبود سطح خدمات مشتری
- توانایی پیاده‌سازی مداوم استراتژی‌های بهینه‌سازی
- تکنولوژی ماشین به ماشین
در چند سال اخیر فناوری ماشین به ماشین یا M2M، به‌شدت ارتقا یافته و پیچیده‌تر شده است. این فناوری به نظارت و ساده‌سازی تمام جنبه‌های اتوماسیون عملیات می‌پردازد. هنگامی‌که آخرین سیستم‌های M2M با WMS ترکیب می‌شوند، کنترل کلیه تجهیزات انبار که برای فرایند تحویل سفارشات حیاتی است، آسان‌تر می‌کنند.
این فناوری به جمع‌آوری و مبادله اطلاعات کمک میکند و اطلاعات عملی را در اختیار مدیران انبار قرار می‌دهد که تمامی این اقدامات موجب می‌شود تا تصمیم‌گیری‌های لازم سریع‌تر انجام گیرد.
- ابزارهای برداشت خودکار
در مراکز توزیع، می‌توان برداشت کالا را به دو طریق انجام داد:
- به‌کارگیری نیروی انسانی و برداشت از طریق کارگران انبار
- استفاده از تجهیزات و تکنولوژی‌های مدرن جابجایی کالا
با به‌کارگیری ابزارهای برداشت خودکار می‌توان فرآیند برداشت کالا را تسریع بخشید و آن را تقویت کرد. انواع مختلفی از ابزارها وجود دارد مانند:
- تکنولوژی برداشت از طریق صدا (pick to voice): تکنولوژی است که از زبان روزمره برای انتقال اطلاعات از سیستم‌های زنجیره تأمین به کارگران انبار استفاده میکند. سیستم برداشت از طریق صدا به کارکنان انبار اجازه می دهد تا بر روی فرآیند برداشت تمرکز کنند و آزادانه از هر دو دست خود برای برداشت سفارش استفاده کنند، بدون اینکه نیاز به نگاه کردن به کاغذ سفارشات باشد.
- تکنولوژی pick to light: سیستمی برای انتخاب کالا از قفسه‌های انبار است که از نمایشگرهای نوری خاصی برای هدایت اپراتورهای انبار به محل محصولات استفاده میکند. این سیستم‌ها بسیار انعطاف‌پذیر هستند و قابلیت کنترل و تجزیه‌وتحلیل تعداد و حجم سفارشات انتخاب‌شده را دارند.
- تکنولوژی put to light: سیستم put to light دقیقاً برعکس سیستم pick to light است. بدین‌صورت که به اپراتورها کمک میکند تا به‌گونه‌ای اقلام را جایگذاری کنند و فضای انبار را تخصیص دهند تا هنگام برداشت سفارش زمان و هزینه کمتری مصرف شود. این سیستم‌ها هنگام برداشت سفارشات در حجم بالا بسیار کارآمد هستند.
به‌کارگیری تجهیزات و تکنولوژی‌های مدرن، منجر به بهبود تخصیص نیروی کار و کاهش خطای انسانی شده و فرآیند برداشت کالا تقریباً بی‌عیب و نقص صورت می‌گیرد.
- وسایل نقلیه قابل هدایت خودکار (AGV)
هنگامی‌که صحبت از افزایش سرعت ذخیره‌سازی و قابلیت بازیابی در طول عملیات برداشت و بارگیری به میان می‌آید، به‌کارگیری AGV بهترین گزینه است. AGV ها مکانیزمی کارآمد و با قابلیت هدایت خودکار هستند، بدین‌صورت که برای بارگیری و تخلیه پالت‌ها، جعبه‌ها و کانتینرها مسیر دیجیتالی موردنظر را دنبال می‌کنند. این قبیل وسایل نقلیه خودکار (شامل لیفتراک و چرخ‌دستی)، بسیار ایمن هستند و در مقابل عملیات دستی بازده سریع‌تری دارند.
با افزودن و گسترش AGV در سیستم انبار، شاهد رشد چشم‌گیری در کسب‌وکارتان خواهید بود.
- کنترل موجودی از طریق اسکنر دیجیتال بارکد
به همراه یک دستگاه بارکد خوان، فرآیند دریافت سریع‌تر و دقیق‌تر انجام می‌شود. به این صورت که محصول یا سفارش خرید اسکن می‌شود یا در دستگاه جستجو می‌گردد، سپس موجودی در انبار ذخیره می‌شود.
بارکد به‌عنوان ابزار شناسایی، مستقیماً روی جعبه‌ها/ محصولات قرار می‌گیرد. آنها ارزان و کارآمد هستند و برای اطمینان از مدیریت یکپارچه در هر مرحله از زنجیره تأمین کاربرد دارند و امروزه تقریباً در همه مشاغل مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- RFID
فناوری RFID مخفف عبارت Radio Frequency Identification است با استفاده از این تکنولوژی شناسایی از طریق فرکانس رادیویی صورت می‌گیرد. با به‌کارگیری این تکنولوژی در تمامی فرآیندهای سیستم انبارداری، انبار مکانیزه می‌شود و عملیات با سرعت و دقت بسیار بالاتری انجام می‌گیرد. ریزتراشه‌های RFID می‌توانند تا برد ۱۰۰ متر به‌درستی عمل کنند. درحالی‌که نسبتاً گرانتر از بارکد هستند، اما قابلیت اطمینان بالاتری را ارائه می‌دهند و عملاً بدون خطا هستند.
- سیستم‌عامل‌های کنترل موجودی خودکار
پیش از پرداختن به این مورد لازم به ذکر است که بر اساس گزارش منتشر شده در سال ۲۰۱۸، هنوز ۴۱ درصد از انبارها برای دریافت و کنترل موجودی از فرایندهای دستی استفاده می‌کنند.
- دریافت از طریق کاغذ
این استراتژی به این صورت است که موجودی تحویل داده‌شده را شمارش کرده و به‌محض تأیید، مقادیر صحیح موجودی را علامت می‌زنید. در این روش لازم است خطاها را یادداشت کرده و به‌صورت دستی پیگیری کنید.
البته این استراتژی بهینه نیست و موجب اتلاف زمان بین تحویل موجودی و آماده کردن نهایی آن برای فروش می‌شود. اما اگر با حجم بسیار کمی از محصولات و سفارشات سروکار داشته باشید، این روش می‌تواند کاربردی باشد. اما برای کنترل حجم‌های زیاد موجودی نیاز به یک سیستم سریع‌تر و دقیق‌تر است.
- سیستم‌عامل‌های کنترل موجودی خودکار
در این روش، ثبت و کنترل موجودی توسط سیستم انجام می‌گیرد و روش بهتری نسبت به دریافت و ثبت از طریق کاغذ است. این سیستم‌عامل‌ها با تلفیق داده‌ها در زمان واقعی به شما امکان می‌دهند موجودی خود را به‌مراتب دقیق‌تر و با سرعت بیش‌تر کنترل کنید. مزیت دیگر این سیستم‌عامل‌ها این است که با قابلیت استفاده از راه دور ساخته شده‌اند.
- پیاده‌سازی اینترنت اشیا (IoT)
اینترنت اشیا مفهومی جامع است که به شما می‌گوید چگونه قسمت‌های متحرک انبار خود را کنترل کنید. بدین‌صورت که با تشخیص زودهنگام نواقص به شما کمک میکند تا احتمال وقوع خطر را کاهش داده و از اشتباهات یا تصادفاتی که باعث خسارت در زنجیره تأمین می‌شوند، جلوگیری کنید.
به کمک اینترنت اشیا می‌توان تمامی اطلاعات و داده‌ها را ترکیب و در یک شبکه دسترسی آسان قرارداد تا تمامی فرآیند کنترل موجودی بهینه شود. امروزه صاحبان انبار با گنجاندن اینترنت اشیا در عملیات خود و تحقق سریع‌تر فرآیند گامی روبه‌جلو برمی‌دارند و تجربه مشتری را بهبود می‌بخشد.
- سیستم‌های ذخیره‌سازی و بازیابی اتوماتیک (AS / RS)
سیستم‌هایی هستند که به کمک رایانه و روبات ساخته می‌شوند و می‌توانند اقلام را بازیابی کرده یا در مکان‌های خاصی ذخیره کنند. این سیستم‌ها معمولاً شامل مسیرهای مشخصی هستند که در آن ماشین‌ها می‌توانند مسیرهای تعیین‌شده را برای دریافت اقلام دنبال کنند. این سیستم‌ها در گذشته نیز وجود داشته‌اند. اگرچه وظیفه خود را به خوبی انجام داده‌اند، اما برخی آنها را گران، غیرقابل انعطاف و ناپایدار می‌خوانند. امروزه سیستم‌های ذخیره‌سازی و بازیابی اتوماتیک ارتقا یافته‌اند و مزایای قابل‌توجهی مانند کاهش هزینه‌های کار و رفع محدودیت‌ها را به کاربران خود ارائه می‌دهند.
یک گام فراتر جهت داشتن انباری هوشمند
- روبات‌های همیار (Cobots)
Collaborative Robots یا به‌اختصار Cobots فناوری‌های کاملاً مستقل و رباتیک هستند که نیاز به سرمایه‌گذاری قابل‌توجه و بازسازی زیرساخت دارند. اما با تمام این اوصاف برای انبارهایی با شمار سفارشات بالا بسیار مفید و کاربردی به شمار می‌روند.
هنگامی‌که صحبت از تکنولوژی رباتیک به میان می‌آید اکثر کارکنان خیال می‌کنند ربات‌ها ساخته می‌شوند تا جایگزین آنها باشند و تفکر عموم مردم نیز نسبت به ربات‌ها چنین است. اما Cobots ساخته شده است تا به همراه کارکنان و به کمک آنها فرآیند انبار را بهینه کند. انبارها با به‌کارگیری این فناوری می‌توانند اکثر فرآیندها و طرح‌های زیرساختی خود را حفظ کرده و از گردش کار بهینه‌ای که با به‌کارگیری این ربات‌ها حاصل می‌شود، بهره‌مند شوند.
مزایای استفاده از روبات‌ها نیز به شرح زیر است:
- کاهش هزینه‌های عملیاتی و نیروی کار
- بهبود بهره‌وری
- دقت بالاتر
- زمان چرخه سریع‌تر
- کاهش حوادث ایمنی
در راستای مکانیزه کردن و هوشمندسازی انبار، چندی از تکنولوژی‌های کاربردی را توضیح دادیم، اما برای همه انبارها مقدور نیست که بلافاصله از فناوری‌های روز انبار استفاده کنند. جهت افزایش کارایی و ایجاد اتوماسیون انبار، نیازی به استفاده از تمامی این سیستم‌ها و انجام تغییرات بزرگ در زیرساخت انبار ندارید، بلکه ابتدا با به‌کارگیری تکنولوژی‌های منطقی و مناسب در کسب‌وکارتان، عملکرد مدیریت انبار و انبارداری را بهبود ببخشید و در انتها خواهید دید که رفته‌رفته انبار شما به یک انبار هوشمند تبدیل خواهد شد.