درک قوی از لجستیک تجاری و مدیریت صحیح آن برای هر صاحب کسب‌وکاری لازم است تا بتواند به حداکثر سود دست پیدا کند. اگر سیستم لجستیک کسب‌وکار به درستی پیاده شود، نه تنها حداکثر درآمد را برای شرکت به ارمغان می آورد، بلکه تجربه و رضایت مشتریان را افزایش میدهد. در ادامه با توضیحات بیشتر و بیان مثال هایی در تجارت، به درک عمیق تری از اهمیت لجستیک تجاری میرسیم.
لجستیک تجاری
لجستیک تجاری به مجموعه‌ای از فعالیت‌های ضروری تجاری مرتبط اشاره دارد که شامل فرآیند های حمل‌ونقل، یکپارچه‌سازی محموله های تجاری، انبارداری، سیستم های پرداخت، فرآیند های توزیع و شفاف‌سازی فرآیند تبادلات درون‌مرزی میشود.
پیش از این، این واژه تنها برای توزیع فیزیکی محصولات و همچنین مدیریت مواد و تامین فیزیکی آنها به کار می رفت، اما اکنون این واژه اهمیت گسترده تری پیدا کرده است که فراتر از مدیریت توزیع است. تمامی این فرآیندها در جابجایی و ذخیره سازی محصولات و اطلاعات دخیل هستند؛ از منابع مواد خام گرفته تا مصرف کنندگان نهایی و فراتر از آن تا بازیافت.
برای آشنایی بیشتر با واژه لجستیک می‌توانید مقاله “مدیریت لجستیک چیست؟“ را مطالعه کنید.
در دنیای به هم پیوسته امروزه، شبکه‌ی لجستیکی جهانی تجارت جهانی بین کشورها را هدایت کرده و موجب رشد و توسعه آن میشود. سهولت تجارت از طریق این شبکه به سیستم لجستیک هر کشور همچون رویکردهای تجاری، زیرساخت‌های جابه‌جایی و ارتباطاتی و خدمات پشتیبانی بستگی دارد.
سازمان‌ها می‌توانند لجستیک تجاری را کاملاً درون‌سازمانی انجام دهند یا این فرآیند را به یک شرکت ۳PL برون سپاری کنند. بسته به ماهیت موجودی، مقیاس کسب‌وکار و جریان‌های نقدی شما، انتخاب یک شرکت ۳PL ممکن است سودمندتر از مدیریت لجستیک تجاری در داخل سازمان باشد.
فرایندهای لجستیک کسب و کار
فرآیند های انجام شده در لجستیک تجاری عمدتا به موارد زیر نقسیم میگردد:
- مدیریت پروژه و انجام هماهنگی های لازم
- منبع یابی مواد: تهیه و خرید مواد اولیه و قطعات که در نهایت به یک محصول نهایی تبدیل می‌شوند.
- مدیریت موجودی و تکمیل سفارشات: روزانه بر کالاها و محصولات فیزیکی که در انبارها جابجا می شوند، نظارت میشود. مدیریت موجودی و فرآیند های تکمیل سفارش، اغلب ابزارهای نرم‌افزاری منحصربه‌فردی را وارد لجستیک تجاری میکند.
- عملیات حمل‌ونقل و مدیریت حرکت فیزیکی کالا: توزیع و جابه‌جایی فیزیکی کالا بین مکان‌ها، مدیریت روش‌های حمل‌و نقل‌های داخلی و خارجی
- انبارش کالا (شامل مواد اولیه، قطعات نیمه ساخته و محصولات نهایی) به صورت بهینه: ذخیره سازی کالا در این مرحله اغلب شامل زیرساخت‌های فیزیکی و عملیات مربوط به ذخیره‌سازی موجودی آماده جهت سفارش و بازگشت موجودی است که در یک سیستم جامع انبار، مدیریت میشود.
- پیشبینی تقاضا: مدیریت چرخه‌های عرضه و تقاضا و مدیریت جریان موجودی برای تطابق بهتر با تغییرات فصلی و روند محبوبیت محصول و … .
تاثیر لجستیک تجاری بر درآمد خالص شرکت
در نظر بگیرید که صاحب یک مزرعه سیب هستید. محصولات نهایی مزرعه شما سیب هایی هستند که به فروشگاه های مواد غذایی، بازارها و کارخانه های فرآوری مواد غذایی ارسال می شوند. این سیب های ارسالی عمدتاً در محصولاتی استفاده می شوند که ماده اصلی آنها سیب است. مانند: تارت سیب، پای و کیک، مربا و سایر محصولات طعم دهنده.
اولین نقش شما این است که با استفاده از آفت‌کش ها مزرعه را از وجود آسیب ها و مشکلات در امان نگه دارید و اطمینان حاصل کنید که محصولات شما سالم هستند تا به ارزش خوبی در بازار به فروش برسد. پس از برداشت سیب از مزرعه، بسته بندی شده و به مقصد ارسال می گردد. این فرآیند باید در زمان بسیار کمی انجام شود تا سیب ها ترد و تازه بمانند. لجستیک تجاری نیز دقیقا به همین معناست.
اگر هر بخش از زنجیره لجستیک تجاری شما نقص داشته باشد، کل محموله سیب تحت تأثیر قرار می گیرد. برای مثال، اگر تجهیزات حمل‌ونقل خراب شود، این احتمال وجود دارد که محصول شما قبل از رسیدن به بازار خراب شود. هر گونه اتفاق ناگواری که در زنجیره لجستیک رخ دهد مستقیماً بر قیمت نهایی تأثیر می گذارد که شامل هزینه های سوخت، هزینه های حمل و نقل، خراب شدن محصول، شرایط ذخیره سازی و … است.
با مدیریت صحیح، هزینه لجستیکی کاهش یافته و به طور خودکار حاشیه سود شما افزایش پیدا میکند. این مثال اهمیت بسیار لجستیک تجاری و تاثیر آن بر سودآوری سازمان را نشان میدهد. برای دیگر محصولات نیز این مثال صادق است. محصول سفارش داده شده باید در کمترین زمان به دست مشتری خواهد رسید. در غیر این صورت این مسئله موجب نارضایتی او گردیده و در طولانی مدت کسب و کار آسیب میبیند.
تاثیر لجستیک کسب و کار بر مدیریت تجربه مشتری
مشتریان برایشان مهم نیست هنگام ساخت محصول یا دستیابی به مواد اولیه با چه مشکلاتی مواجه می شوید در عوض تنها چیزی که برایشان اهمیت دارد این است که محصول در شرایط عالی قرار گرفته باشد و هر زمان که اراده کنند در اختیارشان قرار میگیرد.
کسب‌وکارها باید با استفاده از اتوماسیون تا آنجا که ممکن است، فرآیند تکمیل سفارش و به طور کلی تمامی فعالیت های درگیر سازمانی که در رسیدن کالا به دیست مشتری نقش دارد را بهبود ببخشند. با بکارگیری اتوماسیون در سیستم های لجستیک تجاری، هر زمان که موجودی در حال اتمام است، مدیران از میزان موجودی مطلع شده و بلافاصله برای پر کردن مجدد آن اقدام میکنند.
با بهبود تجربه مشتری، آنها نقشی در تبلیغ محصولات ایفا کرده و ناخواسته به بخش بازاریابی شما کمک شایانی میکنند.
اهمیت لجستیک تجاری در پیشگیری از ضرر
اگر درک خوبی از لجستیک کسب‌وکار نداشته باشید؛ همیشه در تلاش خواهید بود تا علت خراب شدن، سرقت و آسیب هایی که محصول در طول زنجیره میبیند را بیابید. به عنوان مثال اگر صاحب کسب‌وکار دقیقا بداند که دریافت محصول از یک شهر مشخص دو روز طول می‌کشد، اما به دلایلی انتقال سه روز به طول بیانجامد، صاحب کسب‌وکار باید مستقیماً مشکل را با شریک حمل‌ونقل مطرح سازد یا در بدترین حالت شریک حمل‌ونقل را تغییر بدهد.
در شرایطی دیگر اگر موجودی زیاد از حد در دست داشته باشیم و این موجودی به دلیل بارش برف بیش از حد، آتش سوزی در انبار و یا سیل آسیب ببیند، نه تنها سفارش‌های موجود به تعویق می‌افتند، بلکه باید سفارش‌های آتی متوقف شوند تا فرآیند های زنجیره تامین به صورت قبل اجرا گردد. این خسارات قابل توجه وارد شده در درازمدت بر اعتماد مشتری تأثیر می‌گذارند.
مشتری این تصور را پیدا می کند که شرکت قادر به عرضه محصول نیست و این به تجربه منفی آنها می افزاید. به این موارد ادعاهای شرکتهای بیمه را اضافه کنید که می تواند بسیار وقت گیر باشد. یک تامین کننده قابل اعتماد باید با مدیریت صحیح و کارآمد جلوی هر گونه هزینه ناشی از خسارت و خطرات نگهداری موجودی بیش از حد را بگیرد.
تا اینجا با بررسی چند مثال، به اهمیت تاثیر مدیریت کارآمد لجستیک تجاری در سازمان ها پرداختیم. امروزه سازمان ها با درک قوی لجستیک تجاری و مدیریت صحیح آن، روند کسبو کار خود را بهبود بخشیده و با اجرای رویکردهای لازم، هزینه های لجستیکی را کاهش داده و در نتیجه سودآوری را افزایش میدهند. همچنین با پیاده سازی صحیح سیستم لجستیک تجاری تجربه مثبت و رضایت مشتریان را بدست می‌آورند و کسب و کار خود را ترویج میدهند.